21 Nisan 2016 Perşembe

Startup yatırım portfolyonuzu yönetmek

Startup’lar canlı, enerjik ve düzeni bozan yapıdadırlar. Erken dönemlerinde olan şirketlerin bulunduğu bir portfolyoyu yönetmek zaman zaman kaotik görünebilir. Fakat, yatırım yaptıktan sonra portfolyonuzu yönetmek ve şirketlere katma değer katmak kıymetlidir. Bir yatırım yapmadan önce riskleri ve startup yatırımlarının olduğu bir koleksiyon yaparken portfolyonuzu verimli şekilde devam etmek önemlidir.

Yatırımdan aldığınız geri dönüş

Geri dönüşün zamanı

Startup yatırımları yatırımcılara genellikle en az 5 ile 7 yıl sonra geri dönüş vermeye başlarlar. Birçok startupın likidite yaratması en az 5 yıl alır. En az 5 yıl boyunca yatırım almamak konusunda kendinizi rahat hissettiğiniz sermayenizi startuplara yatırmalısınız.

Startup yatırımınızın olası sonuçları

Startup yatırımınızdan alacağınız sonuçlar genellikle şunlardır:

Yatırım yapılan sermayenin tamamen kaybedilmesiYatırım yapılan meblanın bir kısmının geri kazanılmasıSermayenin geri dönüşüUfak bir karla sermayenin geri dönüşüYatırımınızdan kazanacağınız hatırı sayılır geri dönüş

Yukarıdaki senaryolar, startupın performansı, yatırımınızın protokolleri, sonradan yapılacak fon toplama aşamaları ve likidite protokolleri gibi birçok faktör sonucunda oluşurlar.

Öz Sermayenin Zayıflatılması

Gelecekte yaşanacak öz sermaye zayıflaması durumları

Büyük ihtimalle şirket, büyümelerini desteklemek için gelecekte birden fazla yatırım sermayesi raundu düzenleyecektir. Eğer erken dönem yatırımcılardansanız, yeni yatırımcılara hisse verilmesiyle şirketteki hisse oranınız azalabilir.

Korunma yolları

Nisbi esas veya ön alım hakkına sahip olduğunuz durumlarda, mevcut hisse oranınızı korumak için şirketin dağıttığı yeni hisselerden satın alma hakkına sahip olursunuz. Bu haklara sahip olmadığınız durumlarda, şirkette sahip olduğunuz hisselerin oranı azalabilir.

Net pozitif sermaye kaybı

Yeni yatırıcmcıların hisse başına sizin ödediğiniz miktardan daha fazla ödemeleri ve kazanılan ekstra paranın şirket içinde kullanıldığı durumlarda, sahip olduğunuz hisse oranındaki azalma yatırımınız için bir avantaja dönüşebilir. Sermaye kaybınız pozitif olduğunda, daha büyük bir pastanın daha küçük bir dilimine sahipsiniz demektir.

Bir startupa 1M dolarlık değerden 200K dolarlık yatırım yaptığınızı düşünelim. Eğer satılan 100.000 hisse varsa ve hisse başına fiyat 10 dolarsa, yatırımınızla 20.000 yeni hisse alabilirsiniz, bu da 120.000 hissenin yüzde 17’si yapmaktadır. Bir sonraki raundda, 2.4M dolarlık değerden yeni bir yatırımcı 500K dolarlık yatırım yaparsa, yatırımcı hisse başına 20 dolarlık fiyattan 25.000 yeni hisseye sahip olur ve toplam satışa çıkarılan hisse sayısı 145.000 olur. Siz hala 10.000 hisseye sahipsiniz yani sizin hisselerinizin oranı yüzden 17’den yüzde 14 e düşer, fakat hisse başına fiyat ve şirketin toplam değeri artacağından, bu durumda yatırımınız 400K dolar değerine ulaşmış olur. Tabii ki hisselerinizi satana veya nakit paraya çevirene kadar bu para sadece kağıt üzerindeki değerdir. Yeni yatırım pozitif sermaye kaybıdır çünkü artık daha büyük bir pastanın daha küçük bir yüzdesine sahipsiniz.

Genel bir kural olarak, gelecekteki finansal raundların değeri sizin yatırım yaptığınızdan daha fazla olursa, şirkette sahip olduğunuz hisselerin oranının düşmesi kötü bir şey değildir. Hisselerin oranının düşmesi bu varlık sınıfını çok da iyi bilmeyen yeni yatırımcılar için genellikle kötü bir şey olarak düşünülür çünkü aynı zamanda bu terim bazı hissedar sınıflarını düşünmeden şirketin yeni hisseler satışa çıkarması veya daha önceki yatırımlardan daha düşük fiyata hisseleri satışa sunması durumu için de kullanılır.

Raundları takip etmek

Birden fazla raund

Birçok startup birden fazla yatırım raundu yaparlar. Belki gelecekte oluşan bu raundlarda yatırım yapma fırsatına sahip olabilirsiniz. Bu tabii ki sizin yatırım stratejinize de bağlıdır. Hisse oranınızı korumak için ileriki finansal raundlara yasal olarak katılma hakkına sahip olabilirsiniz veya ileriki raundlarda belli bir meblağı reddetme hakkına sahip olabilirsiniz. Bazı durumlarda şirketle olan kurulmuş ilişkiniz nedeniyle gelecekteki raundlara erkenden katılma hakkına da sahip olabilirsiniz.

Yatırım stratejinizi takip etmek

Erken dönem yatırımcılardan biri olmak aynı şirkete gelecekteki finansal raundlarda da yatırım yapma hakkını size verebilir. Önceden gelecekteki bu finansal raundları katılıp katılmayacağınızın kararını vermelisiniz.

Portfolyonuzu yönetmek

Yatırım yaptığınız startuplar size düzenli olarak şirketteki gelişmeler hakkında bilgi vermelidirler (bu güncellemelerin bir kısmı yasal olarak yatırım belgenizde bulunabilir). İyi bir yatırım güncellemesi, şirketin ilerlemesi, endüstrideki gelişmeler veya şirketin karşılaştığı herhangi bir zorluğu içermelidir. Bu güncelleme aynı zamanda tavsiye, yardım veya şirketin işine yarayabilecek kişilerle tanışma isteğini de içerebilir. Bu güncellemelere ve yardım isteklerine cevap vererek yatırım yaptığınız şirketlere katma değer katabilirsiniz.

Kayıplar

Sermayenin kaybı

Startup yatırımlarının çoğunluğu, yatırılan sermayenin büyük bir kısmının veya hepsinin kaybı ile sonuçlanır. Yatırım yaptığınız şirketleri, onların isteklerini ve güncellemeleri takip etmelisiniz ki bir yatırımın tamamen bir kayıp olup olmadığına ne zaman karar vermeniz gerektiğini bilesiniz.

Vergi kayıpları

Kişisel durumunuza bağlı olarak bu kayıplar vergiden düşülebilir. Kişisel vergi danışmanınızla bu konuda görüşün ve daha çok bilgi sahibi olun.

Çıkışlar

Likidite

Likidite bütün hisselerin veya hisselerin bir kısmının nakit paraya dönüştüğü olaylar veya işlemlere verilen isimdir. Startuplar genellikle, kar payı ödemelerinden daha çok satın alınma ve halka açılma işlemleri ile yatırımcılarına başarılı bir şekilde geri dönüş sağlar.

Satın alınma

Yatırımınız, şirketi satın almak için yapılacak olan herhangi bir tekliften haberdar edilme hakkını da size verebilir. Yatırımcının satın alınma işleminden elde edeceği dönüş, şirketi satın alan kişinin hisse başına ödeyeceği fiyat veya çeşitli anlaşmalarla belirlenen likidite tercihlerine bağlıdır.

Bir şirket sizin bütün hisselerinizi satın aldığında, sizin sınıfınızdaki bütün hisseleri satın alması gerekebilir. Buna sürüklenme adı verilir. Alternatif olarak, satın alan kişi veya kuruluş sizin sınıfınızdaki hisselerin sadece bir kısmını satın almak isteyebilir. Bu da arkasından gitmek olarak adlandırılır. Bir şirkete yatırım yapmayı düşündüğünüzde bu iki küçük ama önemli hakkı da göz önünde bulundurmalısınız.

Halka arz

Şirket, halka açık borsada satışa sunulduğunda, hisseler özgürce alınıp satılabilir hale gelebilir ve diğer hisseleriniz gibi bunları da özgürce satma hakkına sahip olabilirsiniz.

İkinci satış

Bazı durumlarda hisselerinizi bir başka üçüncü partiye satma hakkını elde edebilirsiniz. Bu tarz satışlar, yatırımınızın protokollerine, varlık yasaları dahilindeki transfer kısıtlamalarına ve alıcıların isteğine bağlı olabilir. Gelecekte, bu işlemleri kolaylaştıran ikinci marketler ortaya çıkabilir fakat yatırım kararınızı satın alınma veya halka arz durumu olmadıkça hisselerinizi satamayacakmışsınız gibi vermelisiniz.

Yeniden sermayelendirme

Gelecekteki yatırım raundlarında, yeni bir yatırımcı sizin hisselerinizi yeniden sermayelendirme kapsamında satın almayı önerebilir. Yatırımın doğasına ve yasal protokollere bağlı olarak bu teklifi kabul etmek size kalmış olabilir ve zorunlu olabilir. Aynı zamanda şirket hisselerin geri alınması kapsamında da hisselerinizi geri almayı size teklif edebilir.

Kaynak

Hiç yorum yok:

Yorum Gönder